Beta glucan là loại hợp chất quý được chứng minh có khả năng tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể. Hiện nay Beta glucan được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực từ dược phẩm, thực phẩm, đồ uống đến mỹ phẩm. Tuy nhiên không phải nguồn nguyên liệu Beta glucan nào cũng đem lại hiệu quả và khả năng hấp thụ như nhau. Nguyên liệu beta glucan chất lượng phụ thuộc vào nhiều yếu tố từ cấu trúc phân tử, nguồn gốc, phương pháp chiết xuất cho đến việc tiêu chuẩn hóa sản phẩm.
Cấu trúc phân tử beta glucan
Beta glucan là một hợp chất đường liên phân tử được tạo nên từ các đơn phân tử D-glucose gắn với nhau qua liên kết β-glycoside. Theo một số nghiên cứu cho thấy beta glucan có 2 dạng chủ yếu là: Beta-1,3/1,6-D-glucan và Beta-1,3/1,4-D-glucan.
Do sự khác nhau về liên kết beta glucan, cấu trúc hóa học nên mỗi dạng sẽ có một đặc tính sinh học, mức độ tan và phản ứng khác nhau.
Beta glucan có khả năng hoạt hóa các tế bào miễn dịch nhận biết, ghi nhớ và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh, tế bào ung thư. Tuy nhiên không phải loại beta glucan nào cũng có tác dụng như vậy. Theo chứng minh cho thấy khi tồn tại ở dạng không hòa tan (1,3/1,6), beta glucan có hoạt tính sinh học cao hơn so với dạng không hòa tan (1,3/1,4). Ngoài ra, beta glucan ở dạng chất xơ hòa tan có tác dụng quan trọng trong việc kiểm soát một số bệnh lý trên cơ thể người như cải thiện cholesterol máu, ngăn ngừa bệnh lý tim mạch, tiêu hóa,… Nhưng nó lại có một nhược điểm là dễ bị biến chất dưới tác động của nhiệt độ cao
Cấu trúc phân tử Beta-1,3/1,6-D-glucan chủ yếu thường gặp trong các loại nấm men đã được chứng minh có tác dụng cao trong việc tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể.
Phương pháp chiết xuất beta glucan
Các phương pháp chiết xuất và sản xuất beta glucan có ảnh hưởng đến cấu trúc và độ tinh sạch của phân tử beta glucan. Nếu cấu trúc của beta glucan bị hư hỏng hoặc thay đổi trong quá trình sản xuất, có thể làm mất đi công dụng và hiệu quả của beta glucan. Hiện nay, Beta glucan được chiết xuất bằng hai phương pháp chính là hóa học và sinh học.
Phương pháp hóa học
Phương pháp hóa học sử dụng các dung dịch kiềm, acid để tách chiết beta glucan. Tuy nhiên phương pháp này tạo ra beta glucan bị lẫn nhiều tạp chất, phá vỡ cấu trúc nên làm giảm hoạt tính sinh học của phân tử Beta glucan. Đồng thời, quá trình tách chiết còn thải ra nhiều sản phẩm phụ gây ô nhiễm môi trường.
Với phương pháp sinh học
Trong phương pháp sinh học các nhà khoa học sử dụng enzyme để tách chiết beta-glucan. Thành tế bào nấm giống như một bức tường thành. Trong đó, protein, lipid và một số loại polysaccharide trong thành tế bào nấm được ví như xi măng còn beta-1,3/1,6-D glucan là các khung thép. Muốn lấy được thép phải loại bỏ xi măng và đây chính là nhiệm vụ của các enzyme.
Ưu điểm của phương pháp enzyme là bảo toàn được cấu trúc nguyên bản của beta-1,3/1,6-D glucan nên giữ nguyên được hoạt tính sinh học của hoạt chất này. Sử dụng enzyme còn giảm thiểu các chất thải gây ô nhiễm nên rất thân thiện với môi trường.
Tiêu chuẩn hóa sản phẩm
Để đảm bảo beta glucan được tách chiết ra có thành phần ổn định và hoạt tính tốt, các nhà sản xuất phải đảm bảo tiêu chuẩn hóa sản phẩm.
Nói một cách đơn giản, tiêu chuẩn hóa là một quá trình thực hiện để xác nhận rằng sản phẩm beta glucan tạo ra có chứa đúng lượng thành phần và số lượng phù hợp theo quy định để mang lại lợi ích đối với sức khỏe.Hệ thống quản lý chất lượng đảm bảo kiểm soát chặt chẽ các khâu từ nguyên liệu sản xuất đến thành phẩm cuối cùng.
Nguồn gốc beta glucan từ đâu tốt nhất
Beta glucan được chứng minh có hoạt tính miễn dịch mạnh nhất trong tự nhiên. Có thể tìm thấy Beta glucan trong các loại thực phẩm như yến mạch, lúa mạch, men làm bánh, nấm hương, nấm linh chi. Ngoài ra, Beta glucan còn có trong thành tế bào vi khuẩn, nấm men và nấm. Tuy nhiên, không phải dạng Beta glucan nào cũng có hiệu quả tăng cường miễn dịch mạnh mẽ. Các loại beta glucan can không chỉ khác nhau về cấu trúc và tác dụng đối với cơ thể cũng sẽ khác nhau. Mặc dù mỗi loại beta glucan đề có thể mang lợi ích cho sức khỏe, tuy nhiên mang lại nhưng lợi ích gì, ít hay nhiều còn phụ thuộc vào loại beta glucan.
Yến mạch:
Beta glucan làm từ yến mạch và các loại ngũ cốc chủ yếu là dạng cấu trúc beta glucan (1.3/1,4). Dạng beta glucan này có tác dụng tăng cường sức khỏe tim mạch và hạ cholesterol LDL (có hại). Tuy nhiên dạng beta glucan trong yến mạch không được chứng minh có vai trò tăng cường chức năng miễn dịch và đẩy lùi ung thư.
Các loại Nấm:
Beta glucan được tách chiết từ một số loại nấm như nấm vân chi, nấm linh chi, nấm hương… được chứng chứng minh có lợi cho sức khỏe miễn dịch, nhưng nghiên cứu chỉ ra rằng hiệu lực có beta glucan chiết xuất từ nấm còn khá thấp do ở dạng này beta glucan thường khó hấp thu và tác dụng kém do bị ảnh hưởng bởi nhiều tạp chất trong thành tế bào nấm như protein, lipid và các polysaccharide khác ngoài beta glucan.
Nấm men bia:
Beta glucan được tách chiết từ nấm men có hàm lượng beta glucan (1,3/1,6) cao được chứng minh có tác dụng tăng cường miễn dịch mạnh nhất. Bởi trong nấm men cấu trúc beta glucan ở dạng sợi dài và có cấu trúc không gian 3 chiều nên khi vào đến ruột các phân tử beta glucan bị bắt lại bởi đại thực bào sau đó phân ra thành nhiều mảnh nhỏ. Các tế bào này được vận chuyển đến tủy xương và mạng lưới nội mô và được gắn nhiều tế bào miễn dịch khác nhau từ đó gia tăng được khả năng nhận biết, ghi nhớ và diệt tác nhân có hại gây bệnh, tế bào ung thư của cơ thể.
Có rất nhiều yếu tố để tạo nên nguyên liệu Beta glucan chất lượng . Chúng ta cần phải tìm hiểu thật kỹ để có thể chọn được nguồn Beta glucan chất lượng nhất.
Beta 1,3/1,6 glucan của BCC HEALTH được tách chiết từ vách tế bào nấm men Saccharomyces cerevisiae bằng công nghệ enzyme, có phổ giống với hoạt chất beta-glucan 1,3/1,6 chuẩn được ghi nhận trong bằng sáng chế đã được thế giới công bố.
BCC cũng là đơn vị đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam tách chiết thành công hoạt chất beta-glucan hàm lượng cao >60% (cao nhất 80-90%) ở quy mô công nghiệp, bằng enzym sinh học, đạt chất lượng tương đương, thậm chí vượt trội hơn so với các chế phẩm của ngoại.
