Tác dụng chống ung thư của Beta glucan đã được các nhà khoa học chứng minh qua nhiều nghiên cứu thực nghiệm và ứng dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Để hiểu rõ hơn về vai trò của hoạt chất này trong cuộc chiến chống ung thư, cách Beta glucan chống ung thư như thế nào, mời các bạn cùng theo dõi thông tin sau đây.
1. Tổng quan về Beta glucan
1.1. Beta glucan là gì?
Beta glucan là một hợp chất được tạo nên từ các đơn phân tử D-glucose gắn với nhau qua liên kết β-glycoside. Beta glucan thường được tìm thấy trong tế bào thực vật như nấm, một số loại ngũ cốc như yến mạch và lúa mạch, vách tế bào nấm men, vi khuẩn, tảo,… Đây là hoạt chất có khả năng kích thích miễn dịch mạnh nhất trong tất cả các hoạt chất chiết xuất từ tự nhiên. Beta glucan thường được sử dụng để tăng sức đề kháng, hỗ trợ điều trị ung thư, tiểu đường, mỡ máu cao,…
1.2. Phân loại Beta glucan
Beta glucan trong tự nhiên tồn tại dưới bốn dạng cấu trúc khác nhau. Do sự khác nhau về liên kết Beta glucan, cấu trúc hóa học nên mỗi dạng sẽ có một đặc tính sinh học, mức độ tan và phản ứng khác nhau.
- Beta 1,3-D-glucan: Đây là dạng cấu trúc beta glucan thường có trong vi khuẩn hoặc tảo. Beta 1,3-D-glucan mang lại hiệu quả tốt đối với sức khỏe đường ruột.
- Beta 1,3/1,4-D-glucan: Thường có trong các loại ngũ cốc như yến mạch, lúa mạch. Dạng cấu trúc này được chứng minh có khả năng hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
- Beta 1,3/1,6-D-glucan mạch ngắn: Loại Beta glucan có trong một số loại nấm ăn được. Dạng cấu trúc này được chứng minh có khả năng tăng cường miễn dịch.
- Beta 1,3/1,6-D-glucan mạch dài: Dạng cấu trúc này được tìm thấy trong vách tế bào nấm men. Đây là dạng cấu trúc có hoạt tính sinh học cao nhất của Beta glucan. Beta 1,3/1,6-D-glucan được đánh giá cao có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch và giúp tiêu diệt khối u trong ung thư.
Beta 1,3/1,6-D-glucan có nguồn gốc từ vách tế bào nấm men (Saccharomyces cerevisiae) được đánh giá cao vì được chứng minh có khả năng tăng cường miễn dịch và phòng ngừa ung thư hiệu quả.
2. Beta glucan chống ung thư như thế nào?
2.1. Giảm tác dụng phụ trong và sau hóa xạ trị
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng những người đang trong quá trình hóa trị, xạ trị có kết hợp bổ dung Beta 1,3/1,6-D-glucan giúp giảm tác dụng phụ và phục hồi sức khỏe nhanh hơn.
Bệnh nhân ung thư điều trị xạ trị kết hợp sử dụng Beta glucan giúp hạn chế tình trạng bỏng da, mẩn đỏ da hoặc oxy hóa. Điều kỳ diệu là Beta glucan còn giúp bảo vệ các tế bào khỏe mạnh của cơ thể người bệnh khỏi hư hại bởi tác dụng của tia xạ mà không ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị của tia xạ đến tế bào ung thư. Do vậy bệnh nhân vẫn nhận được tất cả các lợi thế của việc xạ trị mà không gặp bất lợi.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng Beta glucan còn có tác dụng kích thích tạo tế bào máu ở tủy xương, giúp tăng cường miễn dịch, tăng khả năng nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư. Beta glucan tăng sinh tế bào gốc tạo máu và biệt hóa các tế bào tiền thân để tạo ra bạch cầu hạt và đại thực bào. Từ đó, giúp giảm các tác dụng phụ do suy tủy gây ra.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, bệnh nhân ung thư điều trị bằng hóa trị nếu có sử dụng Beta glucan trước, trong và sau hóa trị thì chỉ cần một tuần để hồi phục tạo máu thay vì 2 tháng như bình thường. Cơ chế điều hòa tạo máu của Beta glucan là kích thích sản xuất các cytokine và yếu tố tăng trưởng tạo máu.
Hàng loạt các nghiên cứu được thực hiện cho thấy, bệnh nhân phục ung thư bổ sung Beta glucan thường hồi nhanh hơn 30 – 50% so với những người không bổ sung Beta glucan.
2.2. Beta glucan ức chế sự phát triển của khối u và ngăn ngừa di căn
Hơn một nghìn nghiên cứu được công bố trên Pubmed – thư viện y khoa Hoa Kỳ mô tả các tác dụng sinh học khác nhau của Beta glucan. Trong đó, khả năng ức chế tế bào ung thư và tăng cường hệ miễn dịch là hai tác dụng có giá trị nhất của Beta glucan. Chính vì thế, hoạt chất này đang được sử dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia trên thế giới để phòng ngừa ung thư, đồng thời phối hợp với các liệu pháp điều trị truyền thống nhằm ức chế sự phát triển của khối u và ngăn ngừa di căn.
Khi vào cơ thể, Beta glucan được đại thực bào “nuốt” rồi vào hệ bạch huyết, theo máu đến khắp các cơ quan trong cơ thể. Tiếp đó, Beta glucan sẽ kích hoạt các tế bào bạch cầu trung tính nhận biết và tiêu diệt các tế bào ung thư. Song song với quá trình này, Beta glucan còn kích thích hệ miễn dịch tăng cường sản xuất tế bào sát thủ tự nhiên NK, tế bào Lympho để chúng tấn công, tiêu diệt tế bào ung thư và các tế bào lạ gây hại cho cơ thể.
Tác dụng giúp tiêu diệt tế bào ung thư của beta glucan đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu. Năm 1991, một nghiên cứu về tế bào “sát thủ tự nhiên” (NK) (Tạp chí Châu Âu Miễn dịch học v. 21, tr.1755-8) đã được thực hiện rất thành công tại Viện Karolinska nổi tiếng ở Stockholm Thụy Điển. Trong nghiên cứu này, họ đã sử dụng tế bào NK gắn kết với Beta glucan và kết luận: “Chức năng của tế bào NK cũng được tăng cường do sự kết hợp với Beta glucan. Cách thức này đã làm tăng tỷ lệ gắn kết của tế bào lympho và các tế bào đã bị tổn thương cần xử lý”.
Nói một cách dễ hiểu, Beta glucan giúp đại thực bào, tế bào sát thủ tự nhiên trở nên thông minh, mạnh mẽ và hoạt động hiệu quả hơn trong việc tìm kiếm và tiêu diệt tế bào ung thư.
2.3. Beta glucan tăng cường miễn dịch cho bệnh nhân ung thư
Tác dụng tăng cường miễn dịch của Beta glucan đã được các nhà khoa học trên thế giới chứng minh bằng các nghiên cứu, thực nghiệm qua nhiều thập kỉ.
Beta glucan kích thích sản xuất tế bào gốc miễn dịch trong tủy xương. Từ đó, giúp giải phóng các tế bào miễn dịch mới vào máu và các cơ quan bạch huyết khác nhau, làm tăng khả năng giám sát miễn dịch chống lại những tác nhân gây bệnh và tăng khả năng chống lại các tế bào ung thư.
Ngoài ra, beta glucan cũng kích thích các tế bào khác nhau trong cơ thể giải phóng các yếu tố hoại tử khối u, IL1, IL6, H2O2, và interferon chống ung thư. Đây đều là những phân tử đã được nhiều nghiên cứu chứng minh hiệu quả trong cuộc chiến chống ung thư và các vi sinh vật xâm nhập.
3. Kết luận
Beta glucan không chỉ là một thành phần tự nhiên có khả năng tăng cường hệ miễn dịch mà còn là một “chìa khóa vàng” giúp phòng ngừa và đẩy lùi ung thư hiệu quả. Beta glucan đã và đang được ứng dụng rộng rãi trong nhiều sản phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm chức năng, thực phẩm & đồ uống.
Xem thêm: Beta glucan là gì? Ứng dụng và tiềm năng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe con người
